Vitamin D, insan orqanizminin ən çox ehtiyac duyduğu vacib vitaminlərdən biridir. Bu vitamin əsasən iki formada mövcuddur: kalsiferol-D2 və D3. Erqosterinlər ultrabənövşəyi şüaların təsiri ilə D vitamininə çevrilir. D vitamini xüsusilə balıq yağı, yumurta sarısı, süd və qaraciyər kimi qida məhsullarında tapılır.
D Vitamininin Əskikliyinin Nəticələri:
• Kalsium və Fosforun Mübadiləsinin Pozulması: D vitamini çatışmadıqda uşaqlarda raxit xəstəliyi əmələ gəlir. Bu səbəblə D vitamininə “antiraxit vitamini” də deyilir.
• Osteoporoz: D vitamini orqanizmdə kalsiumun mənimsənilməsini yaxşılaşdırır. Onun çatışmazlığı isə sümüklərin zəifləməsinə səbəb ola bilər.
• Yüksək Xolesterin: D vitamini xolesterinin səviyyəsini normada saxlamağa kömək edir. Əskikliyi ateroskleroz riskini artırır və bu da ürək tutması, infarkt və insulta səbəb ola bilər.
• İmmunitetin Zəifləməsi: D vitamini immunitetin normal işləməsi üçün vacibdir. Çatışmazlıq respirator infeksiyalara, qrip və soyuqdəyməyə tez-tez tutulma ilə nəticələnir.
• Depressiya və Əhval Düşkünlüyü: D vitamini əskikliyi serotonin hormonunun azalmasına, dolayısı ilə ümidsizlik və depressiyaya səbəb ola bilər.
• Əzələ Ağrıları: Səbəbsiz və davamlı əzələ ağrıları D vitamini çatışmazlığının əlaməti ola bilər.
• Dəri, Saç və Dırnaqların Pisləşməsi.
• Xərçəng Riskinin Artması: Araşdırmalar D vitamini əskikliyinin xərçəng riskini artırdığını göstərir.
D Vitamininin Mənbələri:
D vitamini günəş şüalarından və qidalar vasitəsilə qəbul olunur. Əsas mənbələr aşağıdakılardır:
• Balıq yağı
• Yumurta sarısı
• Süd
• Qaraciyər
Həmçinin bu meyvələr də D vitamini ilə zəngindir:
• Avokado
• Qovun
• Manqo
• Çiyələk
• Banan
• Portağal
Gündəlik Tələbat:
Gündəlik D vitamini ehtiyacı 400 beynəlxalq vahidə (10 mikroqram) bərabərdir. Uşaqların D vitamininə tələbatı yaşlılardan 2-2,5 dəfə çoxdur. Körpəlik dövründə D vitamini çatışmazlığı sümüklərdə geri dönməz deformasiyalara səbəb ola bilər. Bu da “raxitin qalıq əlamətləri” kimi tanınır və sonradan müalicə olunması mümkün olmur.
Tövsiyə:
D vitamini səviyyəsini mütəmadi olaraq yoxlatmaq, ehtiyac olduğu halda əlavə olaraq qəbul etmək və günəş şüalarından düzgün istifadə etmək çox faydalıdır.